Hand-out BOA-Examen.nl:

De Algemene Wet Op Het Binnentreden (Awob)

Leestijd: 4 minuten

De Algemene wet op binnentreden geeft de voorwaarden (vormvoorschriften) die gelden bij het betreden van woningen en enkele bijzondere plaatsen. In het Wetboek van Strafvordering gaat het over  het betreden van plaatsen ter aanhouding of inbeslagneming. Onder plaatsen vallen bijvoorbeeld een woning, garage, clubhuis, tuinhuisje, tuin, een stadsbus, etc.. De openbare weg is niet zo’n plaats, omdat de openbare weg voor een ieder vrij toegankelijk is.

De woning neemt een speciale plaats in. In de Grondwet wordt het huisrecht beschermd. Wanneer de bewoner geen toestemming geeft mag de woning alleen worden betreden in de gevallen bij of krachtens de wet bepaald. De betredingsbevoegdheid moet dus in een wet in formele zin worden gegeven. In het Wetboek van Strafvordering en in wetten zoals de Wet Wapens en munitie of de Opiumwet vind je de bevoegdheid om plaatsen te mogen betreden.

Begrip woning

Als woning wordt beschouwd een van de buitenwereld afgesloten plaats waar iemand (eventueel met zijn gezin) zijn privaat huiselijk leven leidt of pleegt te leiden maar ook besloten ruimten die binnenshuis verbinding hebben met de woning, zonder dat daarvoor een ander gebied hoeft te worden betreden.

Denk aan een garage, een praktijkruimte of een kapsalon aan huis. Als woning worden ook beschouwd het vakantieverblijf, een tweede woning, een stacaravan, hotelkamer, een tent etc..

In de Grondwet en ook in de Awob wordt gesproken over een woning en niet over een huis. Zoals uit bovenstaande blijkt kan een woning een huis zijn. Het begrip woning is echter veel ruimer dan het begrip huis.

Verschillende woningen in één pand

Het kan voorkomen dat er verschillende woningen in één pand aanwezig zijn. Een bewoner kan bijvoorbeeld een aantal kamers van zijn eigen woning verhuren. Deze kamers dienen als afzonderlijke woningen te worden beschouwd. De verhurende eigenaar heeft geen zeggenschap meer over de kamers die hij verhuurt. Deze mag de opsporingsambtenaren niet de toegang tot de kamers verlenen. Indien de opsporingsambtenaar verschillende kamers wil betreden, zullen deze kamers afzonderlijk op de eventuele schriftelijke machtiging vermeld moeten worden.

Bewoner

In de Awob wordt over de ‘bewoner’ gesproken, hieronder wordt verstaan: ‘Elke persoon, al dan niet meerderjarig, die zich voordoet als gebruiker. Meer bewoners aanwezig, dan is in beginsel toestemming van één bewoner voldoende. Elke bewoner, dus ook degene die toestemming heeft gegeven om binnen te komen, heeft evenwel het recht om de binnentreder de verdere aanwezigheid in de woning te verbieden. Op dat moment dient men de woning terstond te verlaten. Ook een kraker is een bewoner. Dat hij de woning illegaal bewoont, doet niet ter zake.

Binnentreden

De woorden ‘binnentreden’ en ‘betreden’ hebben dezelfde betekenis. Van belang is het zogenaamde armarrest. Het binnensteken van een arm ter aanhouding of het binnensteken van een voet om de deur open te houden dient dus als binnentreden/betreden beschouwd te worden.

Gevolgen onbevoegd binnentreden

De opsporingsambtenaar die onbevoegd binnentreedt of daarbij de voorschriften niet of niet juist toepast, maakt zich mogelijk schuldig aan ambtelijke huisvredebreuk. Wanneer de bewoner vordert dat de opsporingsambtenaar onmiddellijk zijn woning verlaat dient de opsporingsambtenaar de woning te verlaten. Het niet naleven van de voorschriften die bij het binnentreden in acht moeten worden genomen, kan leiden tot onrechtmatig verkregen bewijs.

Binnentreden zonder legitimatie en mededeling van het doel

Je kunt je waarschijnlijk voorstellen dat het niet altijd gewenst is dat er gelegitimeerd wordt en dat het doel van het binnentreden wordt gemeld. De wet heeft daar ook in voorzien:- bij ernstig en onmiddellijk gevaar voor de veiligheid van personen of goederen, – feitelijk onmogelijk is, -dan wel de strafvordering schaadt ten aanzien van misdrijven waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten.

Binnentreden zonder toestemming van de bewoner

Voor het binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner is een schriftelijke machtiging vereist. De machtiging wordt zo mogelijk getoond.

Aan rechters, rechterlijke colleges, leden van het Openbaar Ministerie, burgemeesters, gerechtsdeurwaarders en belastingdeurwaarders hebben bij wet de bevoegdheid tot het binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner zonder schriftelijke machtiging.

Een schriftelijke machtiging als bedoeld is niet vereist indien ter voorkoming of bestrijding van ernstig en onmiddellijk gevaar voor de veiligheid van personen of goederen terstond in de woning moet worden binnengetreden.

Afgifte van de schriftelijke machtiging

Bevoegd tot het geven van een schriftelijke machtiging tot binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner zijn:- advocaat-generaal, – Officier van Justitie, -(h)OvJ.

De burgemeester bevoegd tot het geven van een machtiging tot binnentreden in een woning gelegen binnen zijn gemeente voor andere doeleinden dan strafvordering.

Vergezellen

Degene die een schriftelijke machtiging heeft gekregen, kan zich ook door anderen doen vergezellen, voor zover dit voor het doel van het binnentreden redelijkerwijs is vereist en de machtiging dit uitdrukkelijk bepaalt. Bij ‘anderen’ kan worden gedacht aan een deskundige, een timmerman, etc..

Toegang verschaffen tot de woning

Degene die bevoegd is zonder toestemming van de bewoner binnen te treden, kan zich de toegang tot of de doorgang in de woning verschaffen, voor zover het doel van het binnentreden dit redelijkerwijs vereist.

Het spreekt voor zich dat de schade zo veel mogelijk beperkt moet worden.

Schriftelijk verslag

Degene die zonder toestemming van de bewoner in een woning is binnengetreden, is verplicht op zijn ambtseed of -belofte een schriftelijk verslag op omtrent het binnentreden.

Indien met een machtiging is binnengetreden, wordt het verslag uiterlijk op de 4e dag na die waarop in de woning is binnengetreden, toegezonden aan degene die de machtiging heeft gegeven en de bewoner.
Is de machtiging gegeven door een (h)OvJ, dan wordt het verslag ook aan de OvJ toegezonden.

Indien met machtiging is binnengetreden voor een ander doel dan strafvordering moet het verslag ook naar de burgemeester.

Het betreden van beschermde plaatsen

De Algemene wet op het binnentreden artikel 12-plaatsen. Heterdaad niet betreden door de burger, en buiten heterdaad niet door de opsporingsambtenaar:- vergaderruimten Staten-Generaal, Provinciale staten, Gemeenteraad of ander algemeen vertegenwoordigend orgaan, gedurende de vergadering,  ruimte voor en gedurende godsdienstoefeningen of bezinningssamenkomsten van levensbeschouwelijke aard, ruimten waar terechtzittingen worden gehouden gedurende de terechtzitting.

Ontdek de BOA Compact!

Ben je klaar om je BOA-examen te verpletteren? Bereid je dan voor met de ultieme bondgenoot: BOA Compact! Deze handige, zorgvuldig samengestelde reader is dé sleutel tot jouw examensucces.